برنامه مصر برای تشکیل «ناتوی عربی»

برنامه مصر برای تشکیل «ناتوی عربی»

روزنامه «الاخبار» امروز (شنبه) در گزارشی نوشت که در روزهای گذشته، مصر سطح تماس‌های دیپلماتیک خود با اسرائیل را کاهش داده و این ارتباط تنها به برخی مسائل مربوط به ورود کمک‌ها به غزه محدود شده است؛ آن هم در پایین‌ترین سطح از آغاز حمله اسرائیل به این منطقه. در چنین شرایطی، آمریکا وارد عمل شده تا برخی اطلاعات اساسی را مستقیما به قاهره منتقل کند.

همزمان، مصر هماهنگی‌های خود را با عربستان و فرانسه ادامه می‌دهد تا فشار دیپلماتیک بر اسرائیل افزایش یابد؛ به‌ویژه در شرایطی که قطر خواستار شدت‌بخشیدن به این فشارهاست. نماینده مصر در سازمان ملل هم در جلسه ویژه شورای امنیت که برای بررسی پیامدهای حمله به سران مقاومت در دوحه برگزار شد، با ادبیاتی تند سطح نارضایتی قاهره را آشکار ساخت.

بر اساس این گزارش، «برخی مسئولان اماراتی به صورت تلویحی تهدید کرده‌اند که اگر اسرائیل به طرح خود برای الحاق کرانه باختری ادامه دهد ــ اقدامی که اصول پیمان «آبراهام» را نقض می‌کند ــ این اقدام ممکن است اجرای این توافق‌ها را متوقف کنند».

هرچند با وجود گسترش شهرک‌سازی‌ها و اقدامات عملی برای الحاق، این منابع نسبت به صدور اعلامیه رسمی از سوی اسرائیل در این مقطع تردید دارند.به گفته الاخبار، «کانال‌های فعال ارتباطی امارات، به‌ویژه تحت رهبری محمد بن زاید، مواضعی کلی و مبهم اتخاذ می‌کنند و هنوز به تصمیمات قاطع نرسیده‌اند؛ به همین دلیل برخی اظهارنظرهای مقامات اماراتی چندان جدی تلقی نمی‌شود، به‌خصوص که هماهنگی‌های پشت پرده با تل‌آویو در ماه‌های گذشته ادامه داشته است».

طبق این گزارش، در چنین شرایطی، «عبدالفتاح السیسی» رئیس‌جمهور مصر، تلاش دارد حمایت کشورهای عربی را برای ایجاد «نیروی مشترک عربی» به دست آورد؛ نیرویی شبیه به «پیمان آتلانتیک شمالی» (ناتو) که بتواند در صورت تعرض به هر کشور عربی وارد عمل شود. این پیشنهاد که نخستین بار حدود ۹ سال پیش در مصر مطرح شده بود، اکنون دوباره در جریان رایزنی‌های دیپلماتیک پیش از برگزاری نشست عربی ـ اسلامی در دوحه روی میز قرار گرفته است.

یک مقام مطلع مصری به الاخبار گفته است: «قاهره به‌شدت امیدوار است این بار حمایت لازم برای اجرای عملی این طرح را کسب کند». با این حال، او به وجود موانع جدی هم اشاره می‌کند: «از جمله اینکه چه زمانی باید این نیرو مداخله کند و مکانیزم فعال‌سازی آن چه باشد».در همین راستا، ارتش مصر در حال تدوین پیشنهادهایی برای مکانیزم کار این نیروست؛ پیشنهادهایی که بر اساس آنها، استفاده از این نیرو تنها در مواقع ضرورت ممکن باشد و ترکیب آن متناسب با جمعیت و توان نظامی کشورهای عربی شکل گیرد. همچنین در تقسیم مناصب فرماندهی، توازن سیاسی و منطقه‌ای رعایت شود؛ به‌عنوان نمونه، مشارکت نظامیان کشورهای مغرب و الجزایر مدنظر است و در تقسیم رده‌های فرماندهی، مصر خواستار در اختیار گرفتن فرماندهی نخست است، در حالی که سمت دوم می‌تواند به عربستان یا یکی از کشورهای عربی حاشیه خلیج فارس واگذار شود.

طبق همین پیشنهادها، مصر می‌خواهد حدود ۲۰ هزار نظامی خود را به این نیرو اختصاص دهد و از این پروژه برای سرعت‌بخشیدن به روند تجهیز و نوسازی ارتش بهره ببرد. فرمانده این نیرو نیز قرار است یا رئیس ستاد ارتش مصر باشد یا افسر عالی‌رتبه‌ای با درجه «فَریق» (از بالاترین درجات ارتش مصر).رایزنی‌ها درباره این طرح همچنان ادامه دارد، به‌ویژه با عربستان که در صورت شکل‌گیری نیرو، دومین مشارکت‌کننده بزرگ از نظر تعداد نیرو خواهد بود.

با این حال، دیپلمات‌های درگیر در تدوین چارچوب این طرح تأکید دارند که تشکیل چنین نیرویی نباید به‌هیچ‌وجه به‌عنوان اعلان جنگ مشترک علیه اسرائیل تلقی شود؛ زیرا برخی کشورها ممکن است از این بهانه برای ورود به درگیری مستقیم با تل‌آویو استفاده کنند؛ سناریویی که بسیاری از دولت‌های عربی تمایلی به آن ندارند.