این موشک به خاک آمریکا می رسد

این موشک به خاک آمریکا می رسد

بامداد چهارشنبه، جمهوری خلق چین بزرگ‌ترین رژه نظامی تاریخ خود را به نمایش گذاشت؛ صحنه‌ای از قدرت‌نمایی تسلیحات پیشرفته، موشک‌های بالستیک هسته‌ای و فناوری‌های نوین جنگی که پیام‌های سیاسی و امنیتی آشکاری برای جهان داشت. در این رژه بیش از ۱۰ هزار سرباز، صدها هواپیما و ده‌ها سامانه تسلیحاتی شامل موشک‌های قاره‌پیما، سامانه‌های هایپرسونیک، موشک‌های زیردریایی‌پرتاب، پهپادهای زیرآبی و ربات‌های جنگی رونمایی شدند. ولادیمیر پوتین رئیس‌جمهور روسیه، کیم جونگ اون رهبر کره شمالی، مسعود پزشکیان رئیس‌جمهور ایران و سران بیش از ۲۶ کشور خارجی از نزدیک شاهد قدرت‌نمایی مهم‌ترین رقیب آمریکا بودند.

در عین حال، عدم دعوت از امارات، عربستان و اسرائیل نیز معنای ژئوپلیتیک قابل‌توجهی داشت. به نظر می‌رسد که چین خواسته دولت‌های غیرهم‌سو با آمریکا مهمان باشند و حضور برخی از دیگر سران علی‌رغم همراهی با آمریکا به دلیل حضور آن‌ها در شانگهای است که اساس شکل‌گیری این سازمان در مبارزه با شیوه تک‌قطبی نظم غربی است. این رژه بزرگ واکنشی منفعلانه از سوی دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا، به همراه داشت. او در پیامی در شبکه اجتماعی «تروث سوشال» با لحنی طعنه‌آمیز، ضمن یادآوری فداکاری‌های آمریکا در گذشته برای آزادی چین، رهبران حاضر در رژه را به «توطئه علیه ایالات متحده» متهم کرد.

توطئه پوتین و اون علیه آمریکا!

نمایش بزرگ پکن در حالی انجام شد که دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا نسبت به آن واکنش نشان داد. او طی پیامی در شبکه اجتماعی «تروث سوشال» با اشاره به تاریخچه کمک‌های آمریکا به چین در دوران جنگ، نوشت: «سؤال بزرگی که باید پاسخ داده شود این است که آیا شی جین‌پینگ از حجم عظیم حمایت و جان‌هایی که ایالات متحده برای تضمین آزادی چین از مهاجمان خارجی داده است، یاد خواهد کرد یا خیر» او افزود که بسیاری از آمریکایی‌ها در تلاش چین برای پیروزی و با افتخار جان خود را از دست داده‌اند و تأکید کرد که شجاعت و فداکاری آن‌ها باید مورد احترام قرار گیرد. در پایان، ترامپ با لحنی طعنه‌آمیز نوشت: «لطفاً گرم‌ترین درودهای من را به ولادیمیر پوتین و کیم جونگ اون برسانید، درحالی‌که علیه ایالات متحده توطئه می‌کنید.» ولادیمیر پوتین در پاسخ به این موضع ترامپ گفت: «ترامپ شوخ‌طبع است، من روابط خوبی با او دارم و در طول تمام ۴ روز مذاکرات مختلف [در چین]، هیچ‌کس هرگز قضاوت منفی نسبت به دولت آمریکا ابراز نکرد، به‌ویژه که همه همتایان من از دیدار ما در انکوریج آلاسکا حمایت کردند.»

کاملاً آماده نبردیم

هدف شی کار روی همان استراتژی‌ای است که بارها بر آن تأکید کرده: «جهان چندقطبی». پکن هیچ‌گاه سعی نکرده رشته سلطه آمریکا را پاره کند بلکه با حرکات چراغ خاموش مسیر توسعه را در پیش گرفته است. با این‌حال ظهور ترامپ دوم و تحولات اخیر جهان سیگنال هشداری به پکن داد و چین با برگزاری این رژه قدرت، فناوری‌های جدیدش را به رخ واشنگتن و دیگران کشید.

این رژه که حدود ۷۰ دقیقه طول کشید، بیش از ۱۰۰ نوع تجهیزات نظامی را به نمایش گذاشت از موشک‌های بالستیک قاره‌پیما گرفته تا پهپادهای زیرآبی، ربات‌های جنگی و لیزرهای پیشرفته. همه این تسلیحات ساخت داخل بودند. ارتش آزادی‌بخش خلق (PLA) اعلام کرده که پکن «کاملاً آماده نبرد» است.

بودجه دفاعی چین برای سال ۲۰۲۵، حدود ۲۴۰ میلیارد دلار است و این نمایش عظیم را پشتیبانی می‌کند. چین با این رژه نه تنها قدرت نظامی خود را نشان داد، بلکه یک ویترین فروش تسلیحات به مشتریان جهانی و یک هشدار به رقبا به‌ویژه آمریکا ارائه کرد.

اجازه نمی‌دهیم قوی، ضعیف را شکار کند

رژه چین به مناسبت پایان جنگ جهانی دوم و شکست ژاپن در ۲ سپتامبر ۱۹۴۵ برگزار شد. چین که در آن جنگ بیش از ۲۰ میلیون نفر را از دست داد، این مراسم را به نمادی از مقاومت ملی تبدیل کرده است. شی جین‌پینگ در سخنرانی خود گفت: «جهان باید بین صلح و جنگ انتخاب کند» و تأکید کرد که چین هرگز اجازه نخواهد داد «قوی، ضعیف را شکار کند.»

حضور پوتین و کیم جونگ اون و شکل‌گیری مناسبات قدرت جدید میان هند و چین پیام روشنی به آمریکا داشت که چین یک جبهه متحد با متحدانش تشکیل داده و آماده چالش در چندین جبهه است.

چین همچنین تهدید دریایی خود را با موشک‌های ضدکشتی هایپرسونیک YJ-۱۵، YJ-۱۷ و YJ-۲۱ تقویت کرد و پهپادهای زیرآبی و هوایی و سیستم‌های لیزری LY-۱ و دفاع فضایی HQ-۲۹ را به نمایش گذاشت تا توانایی مقابله با هر نوع تهدید را نشان دهد.

در کنار تجهیزات، حضور واحدهای سایبر، اطلاعات و هوافضا و تمرکز بر جنگ‌های هوشمند، نشان داد که رژه تنها نمایش قدرت سخت‌افزاری نیست؛ بلکه چین در حال بازسازی ارتش برای نبردهای مدرن، سایبری و فضایی نیز است.

بیا این‌ور بازار

بیش از ۲۰ رهبر از کشورهای عمدتاً در حال توسعه در این رژه حضور داشتند. این مراسم، علاوه بر نمایش قدرت، یک فرصت تجاری بود. چین که یکی از بزرگ‌ترین صادرکنندگان تسلیحات به کشورهایی مثل میانمار است، از این رژه به‌عنوان ویترینی برای جذب مشتریان جدید استفاده کرد؛ اما فراتر از تجارت، این نمایش پاسخی به تنش‌های فزاینده با آمریکا بود، به‌ویژه بر سر تایوان که چین آن را بخشی از خاک خود می‌داند.

رژه با شلیک ۸۰ گلوله توپ آغاز شد، نمادی از ۸۰ سال پیروزی. هلیکوپترها بنرهای بزرگ را در آسمان حمل کردند و جت‌های جنگنده عدد ۸۰ را با دودهای رنگی ترسیم کردند.

در مرکز نمایش نظامی، موشک‌های بالستیک قاره‌پیما و میان‌برد قرار داشتند؛ از جمله DF-۶۱ با قابلیت حمل چند کلاهک هسته‌ای، DF-۵C با برد بیش از ۲۰ هزار کیلومتر، و «قاتل گوام» DF-۲۶D که پایگاه‌های آمریکا در اقیانوس آرام را تهدید می‌کند. علاوه بر آن، موشک‌های زیردریایی‌پرتاب JL-۳ و موشک هواپرتاب JL-۱، چین را به تریاد هسته‌ای کامل مجهز می‌کنند و توانایی بازدارندگی و ضربه دوم هسته‌ای این کشور را تقویت می‌کنند. در ادامه با بخشی از تجهیزات راهبردی و مهمی که پکن در این رژه معرفی کرده آشنا می‌شوید.

موشک‌های بالستیک و هسته‌ای

چین در این رژه مجموعه‌ای از موشک‌های پیشرفته را به نمایش گذاشت که هدف اصلی آن‌ها خنثی کردن برتری دریایی آمریکا و ایجاد قابلیت «ضربه دوم» یا همان تلافی پس از حمله اولیه است.

دانگ‌فنگ-۶۱ (DF-۶۱): موشک بالستیک قاره‌پیما (ICBM) که برای اولین بار در این رژه رونمایی شد. این موشک جاده‌متحرک، قابلیت حمل چندین کلاهک هسته‌ای (MIRV) دارد و با برد بیش از ۱۲ هزار کیلومتر، می‌تواند از شمال چین به خاک آمریکا برسد DF-۶۱ .با نفوذ دفاعی بهبودیافته و دقت بالا، بخشی از «تریاد هسته‌ای» چین (پرتاب از زمین، دریا، و هوا) است.

دانگ‌فنگ-(DF-۵C) c۵: نسخه ارتقایافته موشک قدیمی DF-۵ که از دهه ۱۹۷۰ عملیاتی است. این موشک سوخت مایع با برد بیش از ۲۰هزارکیلومتر، کل کره زمین را تحت پوشش قرار می‌دهد.DF-۵C می‌تواند تا ۱۲ کلاهک هسته‌ای حمل کند و توانایی نفوذ به سیستم‌های دفاع موشکی را دارد.

دانگ‌فنگ- (DF-۳۱BJ) ۳۱BJ: موشک قاره‌پیمای دیگر، که در کنار DF-۶۱ و DF-۵C، توانایی هسته‌ای زمین‌پایه چین را تقویت می‌کند. این موشک نیز برای پرتاب سریع طراحی شده است.

دانگ‌فنگ-۲۶ (DF-۲۶D): موشک بالستیک میان‌برد با برد حدود ۴ هزارکیلومتر، معروف به قاتل گوام است و ادعا می‌شود که پایگاه‌های آمریکایی در گوام را هدف قرار می‌دهد. این موشک قابلیت ضدکشتی دارد و می‌تواند ناوهای بزرگ را نابود کند. چندین لانچر DF-۲۶D در رژه حضور داشتند.

جینگ‌لی-۱ (JL-۱) : اولین موشک هسته‌ای هواپرتاب چین که روی کامیون نظامی نمایش داده شد. این موشک، توانایی پرتاب از هواپیما را به چین می‌دهد و بخش هوایی تریاد هسته‌ای را تکمیل می‌کند.

جو-لانگ-۳ (JL-۳) : موشک بالستیک زیردریایی‌پرتاب که برد آن به اقیانوس آرام می‌رسد. این موشک بخش دریایی تریاد هسته‌ای را تقویت می‌کند و امکان پرتاب از زیردریایی‌های پنهان را فراهم می‌کند.

دانگ‌فنگ-۱۷ (DF-۱۷) : موشک هایپرسونیک با وسیله نقلیه سرشی (HGV) که با سرعت بیش از ۵ ماخ و مانور غیرقابل پیش‌بینی، از سیستم‌های دفاع موشکی فرار می‌کند. این موشک در رژه‌های قبلی هم دیده شده بود، اما نسخه‌های ارتقایافته آن نمایش داده شد.

چانگ‌جیان- (CJ- ۲۰A)A ۲۰ یینگ‌جی -C۱۸(YJ- ۱۸C) و چانگ‌جیان۱۰۰۰-۱۰۰۰ CJ- : موشک‌های کروز با قابلیت‌های ضدکشتی و زمینی. این موشک‌ها برای حملات دقیق در تمام شرایط آب‌وهوایی طراحی شده‌اند.

موشک‌های ضدکشتی هایپرسونیک

تهدید ناوهای آمریکایی سری موشک‌های «یینگ‌جی (YJ)» یا «حمله عقاب» قلب استراتژی ضددریایی چین هستند. این موشک‌ها برای نابودی ناوهای هواپیمابر و کشتی‌های بزرگ طراحی شده‌اند و پیشرفت چین در فناوری هایپرسونیک را نشان می‌دهند.

YJ-۱۵: برای اولین بار در این رژه نمایش داده شد. این موشک از کشتی یا هواپیما پرتاب می‌شود و با سرعت مافوق صوت، به اهداف دریایی بزرگ آسیب می‌رساند.

YJ-۱۷: موشک هایپرسونیک ضدکشتی با وسیله نقلیه سرشی (وسیله سرشی هایپرسونیک (Hypersonic Glide Vehicle) نوعی فناوری پیشرفته در موشک‌های بالستیک یا تسلیحات هایپرسونیک است که به موشک اجازه می‌دهد پس از پرتاب، در ارتفاع بالا، معمولاً در لایه‌های بالایی جو، با سرعت‌های بسیار بالا -بیش از ۵ برابر سرعت صوت، یعنی بیش از ۶۱۲۵ کیلومتر بر ساعت- حرکت کند و سپس به سمت هدف سر بخورد.) است. برد آن حدود ۲۵۰۰ کیلومتر است.

YJ-۱۹ و YJ-۲۰: دیگر موشک‌های هایپرسونیک سری YJ که برای حملات سریع و نفوذ به دفاع‌های موشکی طراحی شده‌اند.

YJ-۲۱: این موشک معروف به «قاتل ناو» با سرعت مافوق صوت و برد بیش از ۶۰۰ کیلومتر، برای نابودی ناوهای هواپیمابر ساخته شده. در سال ۲۰۲۱، آزمایش یک فضاپیمای هایپرسونیک چینی که حین پرواز موشک پرتاب کرد، آمریکا را شوکه کرد و به لحظه «اسپوتنیک» تشبیه شد. این موشک‌ها که از کشتی، هواپیما یا زیردریایی پرتاب می‌شوند، تهدیدی جدی برای ناوگان دریایی آمریکا در اقیانوس آرام هستند.

واحدهای جدید سایبری و ربات‌ها

چین در زمینه پهپادها و هوش مصنوعی سرمایه‌گذاری عظیمی کرده و این رژه، توجه ویژه پکن به «جنگ هوشمندانه» را نشان داد. پهپادها از زیرآبی تا هوایی نقش کلیدی در استراتژی نظامی چین دارند.

AJX-۰۰۲: پهپاد زیرآبی غول‌پیکر (XLUUV) با طول حدود ۲۰ متر، برای شناسایی، مین‌گذاری یا حتی حمل کلاهک هسته‌ای طراحی شده. بدنه استوانه‌ای و سیستم پیشران پمپ‌جت، آن را غیرقابل شناسایی می‌کند. چین بزرگ‌ترین برنامه XLUUV جهان را با حداقل ۵ نوع فعال دارد.

HSU-۱۰۰: قایق پهپاد اقیانوسی، با طول ۲۰ متر، برای جمع‌آوری اطلاعات یا هدف‌گیری دوربرد. این پهپاد می‌تواند برای محاصره تایوان یا بستن تنگه‌های استراتژیک استفاده شود.

GJ-۱۱: پهپاد حمله مخفی که کنار جت‌های سرنشین‌دار مانند(J-۲۰) پرواز می‌کند و حملات را پشتیبانی می‌کند. این پهپاد برای شناسایی، حمله و جنگ الکترونیک طراحی شده.

FH-۹۷: پهپاد جنگی بدون سرنشین که با جت‌های J-۱۶ و J-۲۰ همراه می‌شود و بمب‌های هدایت‌شده حمل می‌کند.

ربات‌ها: مجموعه‌ای از ربات‌های چهارپا که روی خودروهای زرهی نمایش داده شدند. این ربات‌ها برای شناسایی، مین‌روبی، حمل مهمات یا حتی شکار سربازان دشمن طراحی شده‌اند. مجهز به هوش مصنوعی هستند و می‌توانند نقش‌های چندگانه ایفا کنند و در جنگ شهری یا زمین‌های دشوار عمل کنند.

پهپادهای هوایی معمولی: مجموعه‌ای از پهپادهای شناسایی و تهاجمی ازجمله هلی‌کوپترهای بدون سرنشین پرتابی از کشتی، برای پشتیبانی نیروی دریایی. چین از استراتژی‌های نظامی ایران و جنگ اوکراین آموخته که پهپادها می‌توانند با هجوم انبوه، دفاع دشمن را فرسوده کنند.

برای اولین بار واحدهای سایبر، پشتیبانی اطلاعات و هوافضای ارتش آزادی‌بخش خلق در این رژه شرکت کردند.

طبق گزارش فایننشال تایمز، این واحدها که از سال گذشته وارد مدار شده‌اند نشان‌دهنده تقویت جنگ مدرن هستند. واحد سایبر بر هک و دفاع دیجیتال، واحد پشتیبانی اطلاعات بر تحلیل داده‌های لحظه‌ای و واحد هوافضا بر عملیات فضایی و دفاع از ماهواره‌ها تمرکز دارند. این تحولات بخشی از استراتژی «جنگ هوشمندانه» چین است که بر هوش مصنوعی تکیه دارد. در رقابت فزاینده AI با آمریکا، چین با سرمایه‌گذاری کلان به دنبال برتری در جنگ سایبری و فضایی است. نمایش این واحدها پیامی از چین بود که این کشور آماده تغییر تعادل قدرت در حوزه‌های سایبری و فضایی است.

سیستم‌های دفاع فضایی و لیزری

چین در حوزه تسلیحات انرژی هدایت‌شده (Directed Energy Weapons) پیشرفت چشمگیری داشته و این رژه، توانایی‌های جدید آن را نشان داد.

HQ-۲۹: سیستم دفاع فضایی که برای اولین بار نمایش داده شد. این سیستم می‌تواند ماهواره‌های خارجی را هدف قرار دهد و با سیستم SM-۳ Block IIA آمریکایی در رقابت است. برد بلند آن، تهدیدی برای زیرساخت‌های فضایی هدف محسوب می‌شود.

LY-۱: لیزر کشتی‌بر غول‌پیکر، برای نابودی پهپادها، سوزاندن الکترونیک یا کور کردن خلبانان. نسخه زمینی آن برای حفاظت از نیروها طراحی شده. این لیزرها به دلیل هزینه کم، جایگزینی برای موشک‌های گران‌قیمت در برابر تهدیدات کوچک و ریزپرنده‌ها هستند.

سیستم‌های ضدپهپاد (FK۳۵۱): شامل توپ موشکی، لیزرهای پرانرژی و تسلیحات مایکروویو. این «تریاد ضدپهپاد» برای مقابله با پهپادهای دشمن در جنگ‌های آینده، به‌ویژه در سناریوی تایوان طراحی شده است.

هواگردها

رژه شامل نمایش گسترده‌ای از نیروی هوایی بود.

جنگنده‌ها: J-۲۰ و J-۳۵ جت‌های نسل پنجم مخفی است که با دودهای رنگی در آسمان مانور دادند. J-۲۰ ستون فقرات نیروی هوایی چین است و J-۳۵ نسخه جدیدتری با قابلیت‌های پیشرفته‌تر. J-۱۶ جت چندمنظوره است که در کنار پهپادهای FH-۹۷ عمل می‌کند.

بمب‌افکن‌های استراتژیک: این بمب‌افکن‌ها به همراه جت‌های جنگنده مانند J-۲۰ و J-۳۵ و هواپیماهای هشدار زودرس در آسمان رژه پرواز کردند. آنها برای پشتیبانی از عملیات دوربرد و حفاظت از ناوهای هواپیمابر طراحی شده‌اند.

هواپیماهای هشدار سریع: هواپیماهای هشدار سریع یا زودرس (AEW) چین، نقش کلیدی در نمایش قدرت هوایی این کشور داشتند. درباره این هواپیماها اطلاعات دقیقی منتشر نشده اما احتمالاً مدل‌های پیشرفته‌ای مانند KJ-۵۰۰ یا KJ-۲۰۰۰، مجهز به رادارهای آرایه فازی فعال برای شناسایی تهدیدات هوایی و دریایی در فواصل چند صد کیلومتری هستند. آن‌ها به‌عنوان مرکز فرماندهی پرنده عمل می‌کنند و با هدایت جنگنده‌ها، بمب‌افکن‌ها و موشک‌ها، عملیات نظامی را در میدان نبرد هماهنگ می‌کنند.

نیاز به آرایش نوین رسانه‌ای

درحالی‌که شی جین‌پینگ بر تغییر نظم جهانی از تک‌قطبی به چندقطبی تمرکز دارد، به نظر می‌رسد از واقعیت «تک‌صدایی رسانه‌ای» غافل مانده است. با وجود انعکاس بی‌سابقه رژه پکن و بازتاب جهانی آن، یک واقعیت مهم نباید از نظر دور بماند.

چین، روسیه، هند و مجموعه کشورهای همسو که بیش از نیمی از جمعیت جهان را در خود جای داده‌اند و سهم سنگینی از تولید ناخالص جهانی را تشکیل می‌دهند، در عرصه رسانه‌ای همچنان بازیگرانی حاشیه‌ای محسوب می‌شوند. بخش عمده‌ای از جریان اصلی اطلاع‌رسانی و شکل‌دهی به افکار عمومی جهان در اختیار رسانه‌های غربی است؛ رسانه‌هایی که با سرمایه‌گذاری کلان، شبکه‌های جهانی، زبان مشترک و ابزارهای نرم‌افزاری پیشرفته توانسته‌اند روایت خود را به مخاطبان تحمیل کنند. در چنین شرایطی حتی رویدادهایی در مقیاس رژه نظامی اخیر چین نیز با فیلترهای سنگین رسانه‌ای غرب بازنمایی می‌شوند یا به‌عنوان تهدید جلوه داده می‌شوند و یا با حداقل پوشش خبری مواجه می‌گردند.

این خلأ نشان می‌دهد قدرت‌های شرقی علی‌رغم برخورداری از منابع بزرگ انسانی و اقتصادی، هنوز در عرصه «قدرت نرم» و مدیریت افکار عمومی بین‌المللی ضعف ساختاری دارند. برای مقابله با این عدم توازن، نیاز به یک آرایش رسانه‌ای جدید و منسجم بیش از هر زمان دیگری احساس می‌شود.

آرایشی که بتواند ضمن ایجاد شبکه‌های خبری قدرتمند و چندزبانه، روایت متفاوتی از جهان چندقطبی ارائه کند و جایگزینی برای تک‌صدایی رسانه‌های غربی باشد. همان‌گونه که نمایش قدرت نظامی بدون پشتوانه رسانه‌ای، اثرگذاری محدودی دارد، چین و شرکای استراتژیک آن نیز اگر به دنبال تثبیت موقعیت خود در نظم نوین جهانی هستند، ناگزیر از طراحی و اجرای یک استراتژی رسانه‌ای هماهنگ خواهند بود.